Dezenformasyon, Rusya-Ukrayna savaşıyla başlamadı; aslında uzun bir süredir var olan hibrid savaşın bir parçasıdır. Sahte videolar, yazılar ve fotoğraflar, genellikle kamuoyunu manipüle etmek veya algı oluşturmak amacıyla kasıtlı olarak servis edilir. Bu alanda görevli ekipler, sivil medya kuruluşları gibi, toplumdaki yayınları ve durumları analiz ederler ve sözde durumsal farkındalık raporları hazırlarlar.
Artık metinsel veriler, yaygın algoritmalarla daha iyi değerlendirilmektedir. Birçok ordu, metin analizi için çeşitli teknolojiler kullanmaktadır. Ancak görüntüler üzerinde analiz yapmak daha karmaşıktır. Metinler, uzun bir süredir popüler bir iletişim aracı olarak kullanılmakta olduğundan üzerinde daha fazla analiz yeteneği kazanılmış durumdadır. Ancak algı kampanyalarını yönetmede, resim ve videolar giderek daha fazla kullanılmaktadır. Özellikle güncel olayların ironik bir şekilde temsil edilmesinde resim ve videolar daha sık karşımıza çıkmaktadır.
Örneğin, Alman ordusundaki “Image Aware” projesi, yapay zeka aracılığıyla görüntüleri ve videoları otomatik olarak kaydedebilmekte ve analistlere destek sağlayabilmektedir. Bu tür yapay zeka destekli projeler, faaliyet alanındaki durumu ve ruh halini değerlendirmeye yardımcı olur.
Söz konusu programlar, sosyal medya ve mesajlaşma trafiği üzerindeki herkese açık verileri yakalar ve buradaki fotoğrafları, videoları ve metinleri tanır ve kategorize eder. Çalışma prensibi şu şekildedir: Analist, aramak istediği metni programa yazar, program ise büyük veri havuzunda anlamsal kalıplar içinde tarama yapar ve elde edilen sonuçları analiste sunar. Yapay zeka, burada oluşan içerik karmaşıklığını azaltır. Elde edilen içerik otomatik olarak yerel dile çevrilir. Bu şekilde, kaynak verinin saf yapısından daha anlamlı bir sonuç elde edilir.
Hibrid çatışma durumlarında, bu tür analizler operasyonel birimlerin faaliyetlerini etkinleştirir. Ayrıca görüntü analizi sonuçları, metin analizi sonuçlarıyla karşılaştırılabilir ve daha kesin bir çıktı alınmasını sağlar. Bu tür yazılımlar, analistlerin iş yükünü önemli ölçüde azaltmaktadır ve böylece ciddi bir personel tasarrufu da sağlanmaktadır.
Yapay zeka destekli bu programlar, dezenformasyonla mücadelede kritik bir rol oynamakla kalmayıp, aynı zamanda gün geçtikçe daha da kesin ve etkili stratejiler geliştirmenin önemli bir unsuru haline gelmiştir. Kötü amaçlı grupların toplumsal algı çalışmalarına karşı teknolojik gelişmeler, kötü niyetli bireyler ve grupların oluşturduğu yanıltıcı içeriklere karşı güçlü bir savunma sağlayabilir. Bu nedenle, teknolojideki ilerlemelerin sürekli olarak takip edilip mevcut sistemlere entegre edilmesi, dezenformasyonla mücadelede etkin bir yaklaşımın sürdürülebilirliği için hayati önem taşımaktadır. Aksi takdirde, bu alandaki gelişmelere ayak uyduramamak, dezenformasyonla mücadele etmeyi giderek daha zor hale getirebilir. [1]
[1] Christ, Sebastian. “Künstliche Intelligenz im Einsatz gegen digitale Desinformationskampagnen.” In: Europäische Sicherheit · Strategie & Technik, 2023, 10/2023, Sayfa 50-51.
