Biz Kimi Dinleyeceğimizi Biliriz!

3. Bölüm: TBMM Araştırma Komisyonuna Çağırılan, Çağırılmayan ve Çağırıldığı Halde Davete İcabet Etmeyen İsimler Hakkında Kısa Bir Değerlendirme

Hazırlayanlar: Av. Bayram Bayır – Av. Orhan Turan

Araştırma komisyonlarının temel misyonu toplumun ve kamuoyunun belirli bir konu hakkında bilgilendirilmesidir. Komisyonlar bu misyonu icra edebilmek için birçok bilgi kaynağına başvurabilir. Bu kaynakların en önemlilerinden biri de konuya doğrudan veya dolaylı yoldan temas etmiş olan şahitlerdir.

TBMM 15 Temmuz’u Araştırma Komisyonu açısından da 15 Temmuz’a doğrudan veya dolaylı yoldan temas etmiş olan şahitler çok önemliydi. Ancak çalışmalar sonucu ortaya çıkan rapor gösteriyor ki, 15 Temmuz ile ilgili bilgisi olanlar ya komisyona davet edilmemiş veya davet edilen şahitlerin birçoğu bu tarihi göreve katılmaktan sakınmışlar. Komisyona gelerek bilgi veren konukların çoğunun ise 15 Temmuz’la uzaktan yakından ilgisi yoktur.

Yani, 15 Temmuz gecesiyle alakalı kritik bilgiler verebilecek kişilerin çağrılmaması veya çağrılanların gelmemesi, bunun yerine 15 Temmuz’u aydınlatacak bilgisi veya şahitliği olmayan kişilerin dinlenmesi oldukça düşündürücüdür.

Bilindiği üzere, bir ülkede hükümetlerin, ekonomik ve sosyal problemleri çözemedikleri iddiası ile silahlı kuvvetler mensupları veya cuntacılar tarafından silah zoru ile ülke yönetimine el koyması anlamına gelen askerî darbenin temelde iki tarafı vardır: Ülke yönetiminde aktif rol alan iktidar mensupları (siyasetçiler) ve askerler!

Ancak çalışmamıza konu bu komisyon, kurulmasına gerekçe olan 15 Temmuz’un en önemli iki ayağı olan asker ve siyasetçileri konuşturamamış, gazetecisi, akademisyeni ve ilahiyatçılarıyla sürekli olarak asıl konunun etrafında dönüp durmuştur.

Aşağıdaki tablo incelendiğinde açıkça görülecektir ki, meslek gruplarının büyük çoğunluğu davete icabet ederek komisyona bilgi vermişken, asker ve siyasetçilerin davete icabet etme oranları neredeyse yarı yarıyadır. 

Dönemin başat aktörleri, Recep Tayyip Erdoğan, Binali Yıldırım, Hulusi Akar, Kuvvet Komutanları ve Hakan Fidan gibi isimlerin komisyonda konuşmaması en dikkat çekici husus olarak önümüzde duruyor.

Komisyon çalışmasına çağrılan siyasetçilere de göz atmakta yarar var. Bu 17 siyasetçinin 16’sının AKP’li olduğunu söylemeliyiz. Bunlardan da sadece Şahin Tin, Efkan Ala, Lokman Ertürk davete icabet etmiştir. AKP’li isimler dışında ise sadece HDP milletvekili Gülten Kışanak ile eski İçişleri Bakanı Mehmet Ağar davete icabet etmiştir.

Israrla 15 Temmuz’un kendilerini hedef aldığını söyleyen siyasetçilerin, böylesine kritik bir komisyona koşa koşa gelip en önde konuşmaları ve 15 Temmuz karşısındaki sözde dik duruşlarını tarihe not düşürmeleri beklenirken komisyondan köşe bucak kaçmaları hayret verici bir diğer husustur.

Komisyona gelen siyasetçiler, verdikleri beyanlarla haber kanallarındaki yorumcuların icra ettiği fonksiyondan öteye geçememiştir. Örneğin, daha önce basına verdiği demeçlerle kahramanlık hikâyeleri anlatarak halkı yanıltan Ankara/Kazan Belediye başkanı Lokman Ertürk komisyonda da aynı şekilde davranınca Muğla Milletvekili Mehmet Erdoğan’ın sorusu karşısında aslında o gece kendisinin Antalya’da olduğunu komisyon karşısında itiraf etmek zorunda kalmıştır. Milletvekilinin, “Kazan’da değildiniz, ama anlatımınızı neden sanki oradaymış gibi yaptınız?” sorusuna Ertürk “Oradaydım, orada gibiydim yani! Ben halkımın duygularına tercüman oluyorum. Oniki buçuk civarlarında Antalya’dan hareket ettik” diye cevap vermiştir. 

Beyan veren bürokratların çoğunluğu ise Erdoğan tarafından atanan ve AKP iktidarı ile çalışan, dolayısıyla da AKP vesayeti altındaki kişilerden oluşuyor. Dolayısıyla Türkiye idaresini düşünecek olursak bu bürokratların, hükümet aleyhine bir beyan verme ihtimallerinin olmadığını da söylemeliyiz.

Bunun dışında muhalefet milletvekilleri tarafından teklif edilen ancak bu tekliflerin dikkate alınmadığı onlarca isim bulunmaktadır. Örneğin, HDP grubunun belirlediği 35 isim içinde sadece 3’ü, CHP grubunun önerdiği onlarca isimden sadece 13’ü (ki bunların birçoğu komisyonda dinlenememiştir) ve MHP grubunun  önerdiği kişilerden 5’i dinleme listesine alınmıştır. Listenin geri kalanı, muhalif üyelerin tabiriyle “Bizde çoğunluk var, biz doğru bildiğimizi yaparız.” havasıyla AKP grubu ve tamamen AKP’li milletvekillerinden oluşan “Komisyon Divanı” tarafından belirlenmiştir.


Liste-1 Komisyonun Oluşturduğu Dinleme Listesi (Gelmeyenler)

1Ahmet Necdet SezerSiyasetçi
2Abdullah GülSiyasetçi
3Ahmet DavutoğluSiyasetçi
4İdris Naim ŞahinSiyasetçi
5Bülent ArınçSiyasetçi
6Yalçın AkdoğanSiyasetçi
7Bekir BozdağSiyasetçi
8Sadullah ErginSiyasetçi
9Hüseyin ÇelikSiyasetçi
10Melih GökçekSiyasetçi
11Rıfat Hisarcıklıoğluİş adamı
12Kadir TopbaşSiyasetçi
13Hulusi AkarAsker
14Hakan FidanBürokrat
15Yaşar BüyükanıtAsker
16Necdet ÖzelAsker
17Yaşar GülerAsker
18Salih Zeki ÇolakAsker
19Ali Suat ErtosunYargı
20Hanefi AvcıPolis
21Atilla UğurAsker
22İsmail Hakkı PekinAsker
23Ahmet ŞıkGazeteci
24Yıldıray OğurGazeteci
25Henry BarkeyStratejist
26Gönül TolStratejist
27Şaban KardaşAkademisyen
28Mensur AkgünAkademisyen
29Hâkim Albay Zeki ÜçokAsker

Liste-2 Komisyonun Oluşturduğu Dinleme Listesi (Gelenler)

1Şahin TinSiyasetçi
2Prof.Dr. Şafak Ertan ÇomaklıAkademisyen
3Prof. Dr. Mustafa ÖztürkAkademisyen
4Mustafa ÖnselAsker
5Ümit DündarAsker
6Efkan AlaSiyasetçi
7Prof. Dr. Ahmet AkgündüzAkademisyen
8Hilmi ÖzkökAsker
9Prof. Dr. Nevzat TarhanAkademisyen
10Yavuz Selim DemirağGazeteci
11Prof. Dr. Ekrem Keleşİlahiyatçı
12Mehmet AğarSiyasetçi
13Fehmi KoruGazeteci
14Doç. Dr.Yavuz ÇobanoğluAkademisyen
15Gültan KışanakSiyasetçi
16Nedim ŞenerGazeteci
17Hüseyin GülerceGazeteci
18Işık KoşanerAsker
19Emin ArslanPolis
20Vasip ŞahinBürokrat
21Mustafa ÇalışkanPolis
22Mehmet KılıçlarPolis
23Galip MendiAsker
24Mahmut KaraaslanPolis
25Dr. Ergin ErgülBürokrat
26İlker BaşbuğAsker
27Mehmet Celalettin LekesizPolis
28Galip Öztürkİş adamı
29Korg. Arif ÇetinAsker
30Cevdet SaralPolis
31Emre TanerBürokrat
32Hande FıratGazeteci
33Prof.Dr. Abdullah ÇavuşoğluAkademisyen
34Ali Bardakoğluİlahiyatçı
35Seyfullah SaldıkAsker
36Davut AlaAsker
37Mahmut PınarbaşıAsker
38Rıfat-Mine ÖzerSivil Gazi
39Metin DoğanSivil Gazi
40Enes TopçuSivil Gazi
41Can CumurcuSivil Gazi
42İbrahim AydınAsker
43Hüseyin KurtoğluAsker
44Necati ÇevikPolis
45Dr. Hasan PolatEski Gülen Hareketi mensubu
46Osman AkPolis
47Eyüp PınarbaşıPolis
48Lokman ErtürkSiyasetçi
49Dr. Kerem KınıkTürk Kızılay Derneği Genel Başkanı
50Himmet KaradağBorsa İstanbul A.Ş. Yön. Kur. Başkanı

Liste-3 Komisyon Üyeleri Tarafından Dinlenmesi Talep Edilen Ancak Çağrılmayanlar

1David Keynes(Başkan Reşat Petek, telefon ile konuştuğunu iddia ediyor)
2Adnan TanrıverdiSADAT kurucusu
3Ziya İlgenCumhurbaşkanın eniştesi
4Sadık ÜstünMİT görevlisi
5Recep Bülent BostanoğluDeniz Kuvvetleri Komutanı
6Abidin ÜnalHava Kuvvetleri Komutanı
7Salih Zeki ÇolakTürk Kara Kuvvetleri Komutanı
8Zekai AksakallıÖzel Kuv. Komutanı
9Şaban DişliAKP Milletvekili
10Tufan AlganYüksek Seçim Kurulu Eski Başkanı
11Tayyibe GülekEski Milletvekili ve Devlet Bakanı
12Korgeneral Yılmaz Uyar8. Kolordu Komutanı
13Ahmet Turan AlkanGazeteci
14Mümtazer TürköneGazeteci
15Şahin AlpayGazeteci
16Nazlı ılıcakGazeteci
17Ali BulaçGazeteci
18Akın ÖztürkYAŞ Üyesi
19Fuat UğurGazeteci
20Mehmet BaransuGazeteci
21Aziz YıldırımFenerbahçe Kulüp Başkanı
22Faruk LoğoğluEski Amerika Büyükelçisi
23Kerime YıldızGazeteci
24Bünyamin Erulİlahiyatçı
25Seyfullah TurhanSayıştay Denetçisi
26Bülent YücetürkCumhuriyet Savcısı
27Edip BerkHDP Milletvekili, Yazar
28Tamer AksoyVergi Müfettişi
29Servet AydemirÇevre ve Şehircilik Bakanlığı Bürokratı
30İsmail SaymazGazeteci
31Ahmet AltanGazeteci
32Kemalettin ÖzdemirEski Gülen Hareketi Mensubu
33Mesut YılmazEski Başbakan
34Şamil TayyarGazeteci ve Milletvekili
35Latif ErdoğanEski Gülen Hareketi Mensubu
36Nihat GençGazeteci

(Devam edecek)